OBLICZANIE POJEMNOŚCI ZBIORNIKA WODY DESZCZOWEJ

Dobór pojemności zbiorników wody deszczowej zależny jest od:

średniorocznego opadu dla danej lokalizacji,
powierzchni odwadnianej z wody deszczowej,
współczynnika spływu,
rodzaju zabudowy,
rodzaju i ilości punktów czerpalnych.

Pierwszym pytaniem, które należy sobie zadać jest to w jakim celu potrzebujemy wody deszczowej. Czy będziemy ją wykorzystywać do podlewania roślin w ogrodzie, mycia samochodu i prania. Jak duże będzie nasze zapotrzebowanie? W ofercie znajdują się zbiorniki podziemne, naziemne i dekoracyjne na deszczówkę. Poniżej postaramy się omówić każdy aspekt składający się na szacowanie uzysku wody deszczowej.

Zbiornik dekoracyjny na deszczówkę Arcado

Średnioroczny opad deszczu

Wartość opadów dla danego regionu można odczytać z mapy opadów zamieszczonej na stronie internetowej Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Jest to wykaz opadów zliczany z dziesięciolecia z lat 90. Niestety obecnie klimat dąży do nieprzewidywalnych zmian i w obrębie opadów mają one charakter dość nieregularny powodując najczęściej deszcze nawalne. Dlatego też projektując pojemność zbiornika pod tym kątem dobrze jest dodać ok 20 % dodatkowego zabezpieczenia w celu przejęcia nadwyżki odpadów.

Mapa opadowa polski z tabelą współczynnika spływu.

Powierzchnia zlewni wody deszczowej

Jest to wielkość powierzchni dachowej, tarasu, bruku i innej powierzchni z której będziemy pobierać do zbiornika wodę deszczową. Z racji, iż deszcz spada z góry pionowo, powierzchnia obliczana jest na podstawie prostego wzoru:

Wzór na powierzchnie płaską zlewni dachu

Współczynnik spływu materiału zlewni

Przy określaniu powierzchni odwadnianej przyjęto znormalizowane współczynniki spływu, określające różnice między ilością opadów, a rzeczywistą ilością odpływającej wody deszczowej z uwzględnieniem nachylenia i pokrycia dachu.

Rodzaj powierzchni	Współczynnik spływu
dach skośny z blachą lub dachówka ceramiczną	0,9
dach skośny z dachówką betonową	0,8
dach płaski z posypką żwirową	0,6
dach płaski bez żwiru	0,8
papa bitumiczna	0,8
łupek	0,8
dach zielony w systemie intensywnym	0,3
dach zielony w systemie ekstensywnym	0,5

Rodzaj zabudowy obiektu

Ze względu na rodzaj zabudowy przyjmuje się różne wartości zapotrzebowania na wodę na poszczególne cele.

Rozróżnia się 4 rodzaje obiektów:

budynek mieszkalny
budynek zakwaterowania turystycznego (np. hotel)
budynek handlowo- usługowy (np. biuro)
budynek użyteczności publicznej (np. szkoła)

Rodzaj i ilość punktów czerpalnych oraz szacowane zużycie

Przykładowe normy na zapotrzebowanie na poszczególne cele które jak widać w każdym z budynków ma inny charakter z czym idzie ilość zużycia wody [l/rok]:

	Budynek mieszkalny	Budynek zakwaterowania turystycznego	Budynek handlowo- usługowy	Budynek użyteczności publicznej
toaleta ze spłuczką	8 760	13 140	4 380	2 190
pisuar	730	1 095	365	183
pralka	3 650	10 950	2 190	1 095
czyszczenie powierzchni	1 825	2 920	1 095	1 095

Inne dane zapotrzebowania :

Mycie samochodu: [700l/rok]
Podlewanie ogrodu wężem ogrodowym : [100-300l/rok/m²]

Przykład wyliczenia pojemności zbiornika na wodę deszczową

Założenia dla projektu:

Lokalizacja geograficzna obiektu: Wrocław
Długość budynku: 18 m
Szerokość budynku: 14 m
Materiał pokrycia dachu: dachówka ceramiczna
Nachylenie dachu: dach skośny
Ilość użytkowników: 4 osoby
Rodzaj zabudowy: budynek mieszkalny
Punkty czerpalne:
toaleta, pisuar, pralka, czyszczenie powierzchni, mycie samochodu, podlewanie ogrodu

1) Wyznaczenie średniorocznego opadu dla lokalizacji obiektu

Z mapy opadów zamieszczonej powyżej odczytujemy uśrednioną wartość opadów dla miasta Wrocław i wynosi ona 550 mm.

2) Obliczenia powierzchni zlewni dachu

Korzystając ze wzoru na pole powierzchni obliczamy powierzchnię zlewni dachu, z której będziemy uzyskiwać wodę deszczową.

3) Określenie współczynnika spływu

Uwzględniając nachylenie oraz materiał jakim pokryty jest dach odczytujemy z tabeli odpowiednią wartość współczynnika spływu. Dla dachu skośnego pokrytego dachówką ceramiczna jest to wartość równa 0,9.

4) Uzysk wody deszczowej

5) Obliczenia zapotrzebowania na wodę (budynek mieszkalny)

Obliczenia wykonano wg wzoru:

Aby obliczyć zapotrzebowanie wody użytkowej na cele podlewania ogrodu należy wcześniej obliczyć pole powierzchni podlewanej.

Obliczenia zapotrzebowania na wodę użytkową przedstawiono w tabeli.

Rodzaj poboru	Zapotrzebowanie na poszczególne cele	Jednostka	Ilość użytkowników/ powierzchnia m²	Zapotrzebowanie na wodę użytkową

Toaleta ze spłuczką w gospodarstwie domowym	8 760	l	4	35 040

Pisuar	730	l	4	2 920

Pralka	3 650	l	4	14 600

Czyszczenie powierzchni	1 825	l	4	7 300

Mycie samochodu	700	l	4	2 800

Podlewanie ogrodu	60	l/m²	150	9 000

			SUMA	71 660

Wynik obliczeń zużycia wody deszczowej

Uzyskujemy w tym wypadku wynik rocznego szacunku uzysku wody deszczowej kontra jego zużycia i aby uzyskać pojemność odpowiednią zbiornika należy podzielić wynik przez 365 dni oraz mnożąc go przez współczynnik przechowywania wody, który normatywnie wynosi 21 dni.

W naszym przykładzie Uzysk wody wskazuje że pojemność zbiornika powinna mieć : 124966,8 l/rok : 365 dni·21 = 7189,77 l

Natomiast nasze zużycie wskazuje na pojemność, która zużyjemy : 71660,00l/rok : 365 dni·21 = 4122,93 l

Interpretując nasz wynik oraz powiększając go o 20 % (jako dodatkowy bezpieczny nadmiar) zawsze należy interpolować wynik wyższy. Dobrze jest wybrać zbiornik na deszczówkę, który będzie miał pojemność 5000l co najmniej.

Udostępnij ten wpis

Komentarze (11)

- Rafał
- 2020-06-22 11:28:20
No i gdzie jest ten wzór na obliczenie pojemności zbiornika? Po co taki tytuł jak tylko została wyliczona ilość zapotrzebowania na wodę.
- Grzegorz
- 2020-08-09 10:10:39
Zgadzam się z Rafał.
- Monika
- 2020-08-25 18:07:57
To jaka powinna być pojemność zbiornika?
- Janek
- 2020-08-26 18:18:32
Żadna lipa, wszystko jest podane. Autor podał wzór na policzenie pojemności zbiornika, wystarczy jedynie przenalizować ten przykład. Wzorem jest wartość zapotrzebowania na wodę dzielona przez 365 dni i przemnożona przez 21 dni. Te 21 dni opisano jako współczynnik przechowywania wody, inaczej nazywa się go czynnikiem uwzględniającym wystąpienie okresu suchego trwającego 3 tygodnie. Jest tylko błąd w jednym równaniu w którym podano dwa wyniki, właściwym jest 4122,93 l. A pojemność zbiornika dla zapotrzebowania wystarczy tj. napisano 5000 l z uwzględnieniem zapasu 20% z uwagi na różne czynniki. Te 7189 l to jest objętość wody jaka powinna zmagazynować się w przeciągu całego roku, czyli ponad to co potrzebne dla gospodarstwa jeszcze ponad 2000 l pójdzie w glebę. Jak dla mnie fajny i przydatny artykuł, pomógł mi w obliczeniach. Pozdrawiam.
- Tomasz
- 2020-08-26 22:58:34
Bardzo dobry artykuł - są tu informacje, których szukałem. Rzeczywiście nie ma jednego uniwersalnego wzoru, ale przedstawiony jest sposób wyliczenia i to powinno wystarczyć.
- Radek
- 2021-11-15 11:05:31
A na mapce jest napisane że dla Wrocławia roczny opad to 700 mm Dlaczego autor bierze do obliczeń 550 skoro wstawia mapkę z danymi 700?
- Artur
- 2022-03-07 19:27:59
Z danych można spokojnie wyliczyć co trzeba, napisane prosto i przejrzyście. Ale uwaga Radka w punkt.
- Ewa
- 2023-04-18 07:58:54
Jest więcej nieścisłości. Wartości współczynników spływu w tabeli przy mapce średniorocznych opadów deszczu nie zgadzają się z wartościami w kolejnej tabeli.
- Krzysiek
- 2023-08-27 19:40:35
Te obliczenia to czysta teoria. Mam zbiornik 5000l. Jak pada przez kilka dni to się napełnia natychmiast a reszta deszczówki idzie w ziemię. Jak latem 7 dni bez deszczu to podlewanie ogrodu 900 m 1 dzień a 6 dni z sieci. Jakby zbiornik miał 15000 l to może by miało większy sens.
- Krzysiek
- 2023-08-27 19:41:29
Te obliczenia to czysta teoria. Mam zbiornik 5000l. Jak pada przez kilka dni to się napełnia natychmiast a reszta deszczówki idzie w ziemię. Jak latem 7 dni bez deszczu to podlewanie ogrodu 900 m 1 dzień a 6 dni z sieci. Jakby zbiornik miał 15000 l to może by miało większy sens.
- Aquatechnika
- 2023-08-28 09:47:44
Dziękujemy za Pana zainteresowanie w temacie obliczania pojemności zbiornika. Oczywiście przedstawiony przez nas sposób obliczeń jest teoretyczny, bo jego celem jest oszacowanie przybliżonej pojemności zbiornika, która będzie wystarczająca. Wzór charakteryzuje się również zależnością od opadów na danym obszarze. Niestety ostatnio możemy zaobserwować odstępstwa od normy w kontekście występowania opadów na terenie naszego kraju, co wiąże się ze zmianami klimatycznymi. Dlatego też pojawiają się przedłużone okresy suszy oraz deszcze nawalne, częściej niż w ubiegłych dziesięcioleciach. Proszę również pamiętać, że istotną rolę w doborze pojemności zbiornika odgrywa sposób podlewania ogrodu. Zbiornik powinien być istotnie większy w przypadku podlewania automatycznego, które jest uruchamiane regularnie i pochłania więcej wody niż podlewanie manualne. W przypadku gdybyście mieli Państwo więcej wątpliwości, zachęcamy do kontaktu. Nasi doradcy postarają się odpowiedzieć na wszystkie zapytania.